Het Titus Brandsma Instituut doet wetenschappelijk onderzoek naar mystiek en spiritualiteit. Als academisch expertisecentrum zet het instituut ook sterk in op onderwijs- en vormingsinitiatieven voor een breed geïnteresseerd publiek. Vanaf de oprichting van de Universiteit in 1923 tot zijn dood in 1942 bekleedde Titus Brandsma de functie van hoogleraar in de Wijsbegeerte en de Geschiedenis van de vroomheid, met name in de Nederlandse mystiek. Het Titus Brandsma Instituut werd opgericht om de wetenschappelijke activiteiten van Titus Brandsma met betrekking tot de studie van de spiritualiteit en de mystiek voort te zetten. Doelstelling Het Titus Brandsma Instituut is een wetenschappelijk onderzoeksinstituut dat, overeenkomstig de aard van spiritualiteit, wetenschappelijk en toegepast onderzoek verenigt. Het heeft daarom als doelstelling: de wetenschappelijke bestudering van de grondslagen, de geschiedenis en de thematiek van de historische en hedendaagse vormen van spiritualiteit, binnen het kader van de joods-christelijke traditie, mede ten behoeve van de toepassing van de resultaten en inzichten gewonnen in het wetenschappelijk onderzoek ten behoeve van geestelijke begeleiding, actualiserende interpretaties, geleefde spiritualiteit, dienstverlening t.a.v. maatschappelijke en kerkelijke en religieuze organisaties. Positie Het Titus Brandsma Instituut, een zelfstandige stichting met een privaatrechtelijke status, is als para-universitair instituut ingebed in de structuren van de Universiteit, die garant staat voor de infrastructuur van het instituut en het gebruik van de universitaire voorzieningen. De Karmelorde staat garant voor tenminste drie medewerkers. Verder is het instituut afhankelijk van sponsors, met name van de kant van katholieke organisaties. Met het oog op onderwijs en onderzoek in de spiritualiteit heeft het instituut een samenwerkingsovereenkomst met de Faculteit der Theologie.