Instytut Rozwoju Miast jest jednostką naukowo-badawczą powstałą w 2002 roku w wyniku połączenia krakowskiego Oddziału Instytutu Gospodarki Przestrzennej i Komunalnej (utworzonego w 1977 r.) oraz Instytutu Gospodarki Mieszkaniowej (działającego od 1950 r.). Instytut realizuje projekty badawcze, wdrożeniowe i aplikacyjne z zakresu gospodarki przestrzennej, kształtowania i ochrony środowiska, gospodarki komunalnej i mieszkaniowej, budownictwa i gospodarki nieruchomościami. Od 2016 roku w ramach działalności IRM funkcjonuje Obserwatorium Polityk Miejskich (OPM IRM),którego celem jest wsparcie samorządów oraz władz regionalnych i krajowych w procesie zarządzania miastami i ich obszarami funkcjonalnymi oraz optymalizowania polityki miejskiej na szczeblu krajowym i regionalnym poprzez dostarczanie wysokiej jakości wiedzy dotyczącej szerokiego spektrum zjawisk i tendencji w zakresie rozwoju miast i obszarów miejskich w Polsce.