De Culturele Vrijhaven Ruigoord is voortgekomen uit het aanvankelijk gekraakte kunstenaarsdorp, dat bijna dertig jaar heeft gestreden voor behoud van het omringende natuurgebied, maar uiteindelijk moest wijken voor aanleg van een nieuwe insteekhaven van Amsterdam. In 1999 presenteerde de kunstenaarsgemeenschap Ruigoord een plan voor de ‘doorstart’ van het woonoord als kunstenaarswerkplaats. Het plan is samen met het Gemeentelijk Havenbedrijf Amsterdam verder ontwikkeld en verkreeg in 2000 de goedkeuring van het gemeentebestuur. Sedertdien is er door betrokken partijen gewerkt aan een bestuurlijke structuur en een ruimtelijk plan. De kerk en een grote landbouwschuur zijn geschikt gemaakt als publieksruimten. De buitenruimte wordt ecologisch ingericht en geeft mogelijkheden voor interactie tussen binnen en buiten en voor festivals. De vroegere woonhuizen zijn geschikt gemaakt als ateliers, studio’s en serviceruimten. Er zijn plannen voor nieuwbouw van onder meer een stilteruimte. Inmiddels zijn de werkzaamheden gestart voor de ruimtelijke inrichting van Ruigoord tot een groene oase aan de kop van de nieuwe Afrikahaven, midden in het te ontwikkelen havenindustriegebied. Kunst gedijt bij de gratie van contrasten. In Ruigoord kunnen deze haast niet groter zijn