Een kerntaak van de RMD is het opstellen van milieuvergunningen en de controle op de naleving hiervan. Daarnaast houdt de dienst zich bezig met bouw- en gebruiksvergunningen en het toezicht daarop De meeste bedrijven vallen onder de Wet milieubeheer. Deze wet schrijft voor dat een bedrijf aan bepaalde eisen moet voldoen om milieuhinder zoveel mogelijk te voorkomen. Deze eisen liggen op het gebied van bijvoorbeeld geluid, bodem, afval, energie, lucht en water. De RMD adviseert gemeenten over tal van onderwerpen op het gebied van bodem, geluid, lucht, water en externe veiligheid. Problemen worden in kaart gebracht om vervolgens een mogelijke oplossing voor te kunnen leggen. Gespecialiseerde medewerkers verrichten bijvoorbeeld akoestische onderzoeken en doen metingen bij geluidsoverlast. Ook coördineert de RMD bodemonderzoek bij saneringsprojecten en beoordeelt bodemonderzoeken in het kader van bouwvergunningen. De milieudienst geeft gemeenten desgevraagd technisch-juridische adviezen, bijvoorbeeld in het kader van sanering wegverkeerslawaai. Ook met betrekking tot beleidsmatige ontwikkelingen en milieumanagement (beleids- en uitvoeringsplannen, inclusief monitoring daarvan) kan de RMD behulpzaam zijn in de vorm van advisering en projectmatige aanpak.